Erken kayıt döneminin başlamasıyla birlikte özel okullar 2024-2025 eğitim öğretim dönemi ücretlerini açıklamaya başladı ve açıklanan yüksek zam oranlarını hukuka uygun olup olmadığı hususu tartışma konusu oldu. Bu yazıda, özel okul eğitim ücretlerinin nasıl belirlendiği, zam oranlarının kanuni sınırı ve açıklanan ücretlere karşı başvurulabilecek hukuki yollar incelenecektir.
1. EĞİTİM ÜCRETİNİN BELİRLENMESİ
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun (“Kanun”) 13. maddesinde öğrenim ücreti ve diğer ücretlerin, kurumlarca her yıl tespit edilerek ocak ayından itibaren en geç mayıs ayında ilân edileceği belirtilmiştir. Kanun’a dayanılarak hazırlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik”) ise azami zam oranları belirlenmiştir. Yönetmelikte ara sınıfların ve okulda devam eden öğrencilerin eğitim ücretlerine yapılacak azami artış oranı şöyle belirlenmiştir:
- Ara sınıfların ücretleri: Bir önceki eğitim öğretim yılında ilan edilen ücrete [(bir önceki yılın ortalama ÜFE + bir önceki yılın ortalama TÜFE)/2] + 5 oranından fazla artış yapılamaz.
- Okulda devam eden öğrencilerin ücretleri: Öğrenci kayıt sözleşmesinde belirlenen ücrete [(bir önceki yılın ortalama ÜFE + bir önceki yılın ortalama TÜFE)/2] + 5 oranından fazla artış yapılamaz.
Bu formüle göre, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında eğitim ücretlerine yapılacak azami artış oranı %56,89 olarak hesaplanır. Bu oranın üzerinde yapılacak olan tüm artışlar mevzuata aykırı olacaktır.
Önemle belirtmek gerekir ki yukarıda belirtilen azami artış oranı (%56,89) ara sınıflar ve okulda devam eden öğrenciler için dikkate alınır. Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise için başlangıç sınıflarında artış oranına ilişkin bir sınırlama getirilmemiştir.
2. DİĞER ÜCRETLERİN BELİRLENMESİ
Eğitim ücretlerinden ayrı olarak kurumların öğrencilerden; yemek, kahvaltı, servis, pansiyon/yatakhane, kitap-kırtasiye, kıyafet, etüt ve benzeri hizmetler karşılığında alacakları ücretler de mayıs ayının sonuna kadar ayrıca tespit edilmelidir. Ancak bu hizmetlere ilişkin zam oranına herhangi bir sınırlama getirilmemiştir.
Son olarak, Yönetmelikte belirtilenlerin dışında öğrenci ve kursiyerlerden bağış ve yardım da dâhil olmak üzere hiçbir ad altında ücret alınamaz. Bu bakımdan, yukarıda bahsi geçen ödemelere ilaveten (eğitim ücreti, yemek, kahvaltı, servis, pansiyon/yatakhane, kitap-kırtasiye, etüt ve benzeri hizmetler) öğrencilerden bağış ve yardım da dahil çeşitli adlar altında ücret talep edilmesi mevzuata aykırıdır
3. İTİRAZ YOLLARI
Kanuni oranın üstünde yapılan artışa itiraz etmek isteyen yahut mevzuata aykırı olarak özel okula çeşitli adlar altında ödemeler yapan ilgililer, yerleşim yerinin veya özel okulun bulunduğu yerde:
- 104.000 TL altındaki uyuşmazlıklar için İl veya İlçe Tüketici Hakem Heyetlerine,
- 104.000 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar için Tüketici Mahkemesine başvuru yapabilir. Tüketici Mahkemesinde dava açılmadan önce arabuluculuk yoluna başvurulmalıdır.
Yukarıdaki hususlarda herhangi bir sorunuz olursa bizimle iletişime geçebilirsiniz.